จดหมายเหตุ ลา ลูแบร์ ราชอาณาจักรสยาม
ถ้อยแถลงจากสำนักพิมพ์
หนังสือ “จดหมายเหตุ ลา ดูแบร์” เล่มนี้แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร เป็นจดหมายเหตุพงศาวดารพระราชอาณาจักรสยาม ครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ซึ่งตรงกับปลายสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช พ.ศ. ๒๒๓๐ มองซิเออร์ เดอ
ลาลูแบร์ เอกอัครราจทูตผู้มีอำนาจเต็มของพระเจ้าหลุยส์ที่ ๑๔ พระเจ้าแผ่นดินฝรั่งเศส ซึ่งเข้ามาทูลพระราชสาส์นเจริญสัมพันธ์ไมตรี สยามประเทศ เป็นผู้ประพันธ์ไว้เป็นภาษาฝรั่งเศส ถือกันว่าเป็นหนังสือฝรั่งที่พรรณนาถึงสยามประเทศอย่างแจ่มแจ้งฉบับแรกๆ ฝรั่งหลายๆ ชาติ นิยมแปลเป็นภาษาฝรั่งหลายภาษา
“จดหมายเหตุ ลา ลูแบร์” ฉบับนี้ มองซิเออร์ เดอ ลาลูแบร์ เอกอัครราชทูตฝรั่งเศส ประพันธ์ขึ้นในราวปี พ.ศ. ๒๒๓๑ “ลาลูแบร์” ได้พรรณนาถึงกรุงศรีอยุธยาไว้อย่างกว้างขวาง มีข้อความเป็นประโยชน์ชัดเจน ทั้งด้านเศรษฐกิจ การกินอยู่ การแต่งงาน ขนบธรรมเนียมประเพณีต่างๆ ตลอดจนเรื่องราวทั่วๆ ไป ไม่เฉพาะแต่เท่านี้ ลาลูแบร์ยังวิพากษ์วิจารณ์ไปถึงการเมืองการปกครองในสมัยสมเด็จพระนารายณ์ไว้มากมายหลายเรื่องจะผิดถูกอย่างไร เป็นเรื่องของนักประวัติศาสตร์ที่จะใช้วิจารณญาณใคร่ครวญไตร่ตรองตามกำลังปัญญาของตนจากจดหมายเหตุนี้จะเห็นได้ว่าลาลูแบร์เป็นคนฉลาด มีความสามารถหลากหลาย ยากจะหาคนไทยในสมัยนั้นเทียบเคียงได้ แต่ถึงอย่างไรก็ตามจากการที่ลาลูแบร์อยู่ในกรุงศรีอยุธยาแค่เพียง ๓ เดือน ๖ วันเท่านั้น หนังสือของเขาจึงมิใช่จะถูกไปเสียทั้งหมด ด้วยได้ความรู้จากหนังสือที่ฝรั่งซึ่งมากรุงสยามแต่ก่อนแต่งไว้อย่างคลาดเคลื่อนบ้าง สอบถามเอาจากคนที่ไม่มีความรู้บ้าง
ฟังจากคำบอกเล่าซึ่งจริงบ้างไม่จริงบ้าง อีกทั้งบางเรื่องก็คาดเดาเอาจากลักษณะนิสัยส่วนตัว ตามภูมิธรรมแห่งสันดานชาติฝรั่ง ซึ่งถือตนเองว่าวิเศษกว่ามนุษย์ในภูมิภาคอื่นๆ แต่อย่างไรก็ดีเมื่อได้อ่านจดหมายเหตุเล่มนี้แล้ว ก็จะได้รู้ความจริงบางอย่างหลายเรื่องหลายประการ ซึ่งเกิดขึ้นได้สมัยนั้นอันเป็นข้อความที่เป็นประโยชน์ต่อการศึกษาเรื่องราวของประวัติศาสตร์สมัยกรุงศรีอยุขยาเป็นในสวนของสำนักพิมพ์ศรีปัญญา ได้ใช้ต้นฉบับซึ่งพิมพ์ครั้งแรกเมื่อ พ ศ. ๒๕๑๐ โดยสำนักพิมพ์ก้าวหน้า เป็นต้นฉบับ ในส่วนของรูปประกอบนั้น เนื่องจากไม่สามารถหาต้นฉบับรูปจากต้นฉบับภาษาฝรั่งเศส ซึ่งคุณสันต์ ทโกมลบุตรใช้แปลได้ อีกทั้งรูปประกอบบางรูปในฉบับพิมพ์ครั้งแรกไม่ชัดเจนเท่าที่ควร บางรูปไม่สามารถใช้ทำรูปประกอบได้ ทางสำนักพิมพ์จึงขอความอนุเคราะห์คุณธงชัย ลิขิตพรสวรรค์ แห่งสำนักพิมพ์ “ต้นฉบับ” ซึ่งต้องขอขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่งที่เอื้อเฟื้อต้นฉบับหนังสือ “THE KINGDOM OF SIAM: SIMON DE LA LOBERE; With an introduction by DAVID K. WYATT; OXFORD UNIVERSITY PRESS: LONDON NEW YORK : 1969 เป็นส่วนประกอบ ซึ่งอาจจะทำให้ต้นฉบับรูปหลักหลั่นกันบ้าง เนื่องจากใช้ต้นฉบับรูปถึง ๒ ฉบับดังกล่าว แต่ก็ด้วยประสงค์จะให้หนังสือมีความสมบูรณ์เรียบร้อย รูปภาพมีความชัดเจนสวยงาม ในส่วนของรูปลาลูแบร์ ได้ขอให้คุณสวัสดิ์ สุวรรณปักษ์ เขียนขึ้นใหม่โดยอาศัยเค้ามูลจากหนังสือ MISSION MADE IMPOSSIBLE; The Second French Embassy to Siam 1687 โดย MICHAEL SMITHIES. หน้า ๑๓๒ เป็นแบบในการเขียน
สำนักพิมพ์ขอขอบพระคุณ คุณมณฑกานต์ โกมลบุตร ซึ่งมอบความไว้วางใจให้ทางสำนักพิมพ์จัดพิมพ์หนังสืออันทรงคุณค่ายิ่งเล่มนี้ อีกทั้งขอขอบพระคุณท่านผู้ไม่ประสงค์เอ่ยนาม ซึ่งให้ทั้งข้อคิดข้อเสนอแนะและข้อมูล ตลอดจนผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกท่าน ซึ่งมีส่วนทำให้หนังสือเล่มนี้สำเร็จเป็นรูปเล่มด้วยดี
ด้วยความขอบพระคุณยิ่ง
ประพต เศรษฐกานนท์
บรรณาธิการสำนักพิมพ์ศรีปัญญา