คำนำ
กัมพูชาเป็นประเทศเล็กที่อยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศไทย หนึ่งในสมาชิกประเทศสมาคมอาเซียน เป็นประเทศเพื่อนบ้านที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานนับพันปี มีหลักฐานเชื่อได้ว่าเคยเป็นดินแดนอารยธรรมยุคหินโบราณที่มีความเจริญรุ่งเรืองอย่างมาก มีปราสาทหินอันเป็นที่ตั้งของเทวสถานมากมาย เช่น ปราสาทหินนครวัด นครธม อันเป็นสิ่งก่อสร้างอัศจรรย์ของโลก ที่ยังคงความลี้ลับมาจนถึงทุกวันนี้
กัมพูชาผ่านวิกฤตวุ่นวายมานับครั้งไม่ถ้วนตั้งแต่ครั้งประวัติศาสตร์ที่ต้องผลัดเปลี่ยนกษัตริย์ขึ้นครองแผ่นดินอยู่บ่อยครั้ง หาความสุขสงบในราชบัลลังก์ไม่ได้ ราวกับคำสาปตามตำนานการสร้างเมืองแต่ครั้งโบราณยังคงมีอยู่ ทั้งแรงพยาบาทของพญานาคและคำสาปแช่งของพระฤๅษี อาจเพราะเหตุนี้สถานการณ์บ้านเมืองกัมพูซาในประวัติศาสตร์จึงปั่นป่วนวุ่นวายเกิดเรื่องไม่เป็นเรื่องและเหตุการณ์เลวร้ายสารพัด จนกระทั่งกษัตริย์ยุคหลัง ๆ ต้องพยายามหาทางแก้ไข เป็นต้นว่า ย้ายนครหลวงใหม่บ้าง ขึ้นครองราชย์ได้ช่วงเวลาหนึ่งก็เสด็จออกผนวช มอบเวนราชสมบัติให้พระราชโอรสบ้าง หลังลาผนวชแล้วก็เสด็จขึ้นครองราชสมบัติปกครองบ้านเมืองใหม่ก็พอจะคลายอาถรรพ์คำสาปลงไปได้บ้าง แต่สถานการณ์ภายในบ้านเมืองก็ใช่ว่าจะสงบลงเสียทีเดียว จนกระทั่งภายหลังตกเป็นเมืองขึ้นของไทยบ้าง ขึ้นกับญวนบ้าง เมื่อสถานการณ์โลกเจริญก้าวหน้าด้วยศิลปวิทยาการสมัยใหม่ มีฝรั่งตะวันตกเดินทางเข้ามาค้าขาย ภายหลังเมื่อฝรั่งเศสยึดครองเวียดนามได้ ก็คิดรวบเอาเมืองขึ้นของเวียดนามคือกัมพูชาไปด้วย ส่งผลกระทบต่อไทย ด้วยไทยเองก็ปกครองดูแลกัมพูชาในฐานะเมืองขึ้นเช่นกัน เกิดเป็นเหตุขัดแย้งรุนแรง จุดกำเนิดเหตุการณ์ ร.ศ. ๑๑๒ เป็นเหตุให้ไทยต้องยอมเสียดินแดนต่าง ๆ ให้กับฝรั่งเศส รวมถึงกัมพูชา ทำให้ประเทศกัมพูชาต้องตกเป็นเมืองขึ้นของฝรั่งเศสไปพักหนึ่ง ฝรั่งเศสจึงผนวกเอากัมพูชาเป็นส่วนหนึ่งของดินแดนที่ขึ้นกับฝรั่งเศสและเรียกขานว่า อินโดจีนของฝรั่งเศส เพื่อแข่งกันขยายอำนาจอิทธิพลกับอังกฤษซึ่งยามนั้นยึดครองอินเดียและพม่า
ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ ๑ ฝรั่งเศสพ่ายสงครามและยอมให้ญี่ปุ่นเข้าไปตั้งฐานทัพในดินแดนอินโดจีน ไทยจึงทำเรื่องประท้วงเรียกร้องดินแดนคืน กระทั่งพิพาทกับฝรั่งเศสอีกครั้ง ยามนั้นฝรั่งเศสมีฐานทัพอยู่ที่เวียดนามจึงส่งเครื่องบินมาทิ้งระเบิดก่อกวนไทยอยู่หลายครั้ง จนเกิดเป็นสงครามสู้รบกันขึ้น ญี่ปุ่นซึ่งยามนั้นเป็นหนึ่งในประเทศมหาอำนาจได้ยื่นมือเข้ามาไกล่เกลี่ย จนสุดท้ายฝรั่งเศสต้องยอมยกดินแดนที่ยึดครองจากไทยไปเมื่อครั้งสมัยรัชกาลที่ ๕ กลับคืนมาหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ ฝรั่งเศสชนะสงครามก็หาเหตุที่จะเข้ามายึดครองกัมพูชาอีกครั้ง เป็นเหตุให้รัฐบาลกัมพูชาต้องหาทางเรียกร้องอิสรภาพโดยมีเวียดนามให้การช่วยเหลือสนับสนุน สถานการณ์จึงวุ่นวายขึ้นอีกครั้ง
หลังเป็นอิสระจากการยึดครองของฝรั่งเศส กัมพูชายังต้องผจญกับปัญหาความแตกแยกกันเอง เกิดเป็นสงครามกลางเมืองขึ้น มีการสังหารผู้คนอย่างโหดเหี้ยมจนองค์การสหประชาชาติต้องเข้ามาดูแล จัดการให้กัมพูชามีการเลือกตั้ง
นับแค่นั้น…กัมพูชาก็เริ่มปรับตัวเข้าสู่กระแสสังคมโลก และกลายเป็นหนึ่งในประเทศสมาชิกสมาคมอาเซียน
กัมพูชา จากอาณาจักรฟูนันพนมสู่เขมร-กัมพูชา หนังสือที่จะพาคุณไปรู้จักกัมพูชา ตื่นเต้นไปกับเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ก่อนก้าวสู่ยุคสังคมปัจจุบันที่น่าสนใจ ชวนติดตามอย่างมาก
ด้วยความปรารถนาดี
เกริกฤทธิ์ เชื้อมงคล